Günümüzde birçok çocuk dil gelişiminin tamamlanamaması nedeniyle ilk okula gecikmeli olarak başlıyor. Eğitime başlama yaşının erkene çekildiğini düşünen bir anne olarak bu benim için pek sorun olmasa da; çoğu aile için bu bir kayıp. Bana göre ilk senelerde yaşanan kayıp ilerdeki yaşlarda yaşanabilecek kayıplardan daha önemsiz. Çünkü eğitimin ilk yılları aslında tüm eğitim hayatını şekillendiriyor.
Dil gelişiminin ilkokul için eksik kalmasında bir çok sebep var. Öncelikli olarak genetik sebepler, zihinsel engeller, kas gelişimini olumsuz etkileyen yaşam tarzı ve alerji. Okul öncesi eğitim alan çocuklarda küçük kas gelişimi büyük ölçüde tamamlanıyor ancak, bunun yeterli olamadığı durumlarda uzmanlardan destek almak en mantıklısı. Türkiye'de yeni bir uzmanlık olan Dil Terapisi Eğitmenleri birçok yerde hizmet veriyor. Yakın zamanda yaptığım araştırmalar sonucunda Ankara'da Hacettepe Üniversitesi'nde başarılı uzmanların olduğunu öğrendim. Ayrıca Edirne, Çorlu ve İstanbul'da da birkaç özel merkezde dil terapisi eğitimi veriliyor. Eskişehir'de ise Anadolu Üniversitesi'nin Dil ve Konuşma Bozuklukları, Eğitim ve Araştırma Merkezi (DİLKOM)'nin eğitimlerinden olumlu sonuçlar alanlar var.
Bu yıl hem genetik hem de alerjinin bir getirisi olarak Asya konuşmaya zor adapte olduğu için ilk öğretime başlamadık. Bu yıl bu açığı kapatıp seneye daha hazır bir şekilde eğitime başlamasının daha sağlıklı olacağına karar verdik. Kreşimizde birkaç özel öğrenci için Bursa'dan gelen çok başarılı bir konuşma terapisti var. Ücreti nedeniyle Asya bu terapilere katılamadı. Diğer özel kliniklerdeki fiyatlar ise orta bütçeli aileleri oldukça zorlar durumda. Belli bir süre gönderip eğitimi yarım bırakmaktansa kendimizi garantiye almaya karar verdim ve Beylikdüzü Belediyesi'nde 2017 yılında resmen işe başlayacak olan Konuşma Terapisi uzmanına gitmeye karar verdim. Belediye'nin bu hizmeti ücretsiz ve uzmanı oldukça başarılı gibi. Şubat tatiline kadar öncelikle Asya Belediye'nin uzmanına gidecek. Ocak ayına kadar (yani terapistin deneme süresince) haftada bir gün 30 dakika, Ocak'tan sonra eğitimler ihtiyacına göre haftada 2 ya da 3'e çıkacak. Ayrıca; yarıyıl tatili başladığında Ankara Hacettepe Üniversitesi Hastanesi uzmanlarından da eğitim alacak. Bu süreçte Asya'yı evde uygulayabileceğimiz antrenmanlarla destekleyeceğiz.
Uzman Kaynaklar çocukta var olan konuşma bozukluklarının türlerini ve nedenlerini şu şekilde özetliyor:
Nedenler
- Çocuğun dil gelişimi, kendi çevresi ile sıkı sıkıya ilgilidir. Çevre olmadan konuşma kazanılmaz.
- Zeka düzeyinin gereken seviyede olmaması.
- Ağır ve uzun süren hastalıklar.
- Olgunlaşamama. (Çene ve dil kaslarını kullanabilecek duruma gelmemesi,beyindeki birleştirici bölgelerin olgunlaşmaması)
- Cinsiyet. ( Kızlar daha erken,erkekler daha geç konuşur, daha yavaş gelişim gösterir. Konuşma özrü kızlarda az, erkeklerde daha çoktur.)
- Duygusal gelişimin normal olmaması. Karşılaşılan her duygusal güçlük konuşma gelişimini etkiler ve hatta yavaşlatır. Korku ve heyecan verici olaylar, şoklar…
- Çevre koşullarının çocuğun gelişimine uygun olmayışı.
- Anne ve babanın sosyo-ekonomik kültür düzeyleri.
- Evde yabancı dil konuşulması.
- Aşırı sevgi veya reddedilme.
- Aşırı baskı veya koruyuculuk.
- Cezalandırma.
- Çocuğun düşüncelerini dikkate almama.
- Çocuğa değer vermeme.
Türleri
- Gecikmiş konuşma
- Kekemelik
- Artikülasyon (Eklemleme) bozukluğu
- Afazi (Söz yitimi)
- Afoni (Ses yitimi)
- İşitme özrüne bağlı konuşma özrü
- Damak yarıklığı ile ilgili bozukluklar (Yüksek burun sesi, s, z, ş, c, k, j)
- Süreğen ses bozuklukları (Yüksek, alçak, monoton, boğuk, kısık, sert, cırlak ses, burun sesi)
Şu sıralar Asya herşeyi anlaşılır bir şekilde konuşuyor ancak bazı harfleri toparlarken zorlandığı için yutuyor ya da cümleye başlarken kelimeyi çıkarabilmek için 2-3 tekrar yaptığı oluyor. Evde uygulanacak egzersizler terapilerde dilin kullanımını öğrenmeye başladıktan sonra etkili olacak. Bizim için çok kolay çözülecek bir problem aslında. Bakıldığında anlaşılmaz değil ama akranları ile bir araya geldiğinde herhangi bir sorun yaşamamak adına dilini etkili kullanmayı öğrenecek. Babasının 6 yaşında konuşmaya başladığını düşünürsek Asya aslında dilbaz bile sayılır :)
Bu hafta içi başlayacak olan süreçle ilgili detayları burada yazmaya devam edeceğim.
Sevgiler
Bahar Elkovan
http://bahareli.blogspot.com
Yazarın diğer yazıları
